Kao što je ogromnom procentu populacije dobro poznato, zlato se smatra jednim od najvrednijih prirodnih materijala na svetu i shodno tome, predmeti proizvedeni od zlata imaju i kontinuirano održavaju visoku cenu na tržišu.
Kao vrsta prirodnog materijala, tačnije kao oblik sirovine koja se upotrebljava za proizvodnju, zlato je zastupljeno u juvelirstvu, ali i u brojnimm drugim oblastima industrije.
To konkretnije znači da se zlato izuzetno često koristi kao jedna od osnovnih sirovina za proizvodnju nakita, ali i kao sirovina za proizvodnju različitih drugih predmeta koji imaju mnogo složeniju i čak mnogo korisniju upotrebnu svrhu.
Na primer, zahvaljujući činjenici da kao vrsta prirodnog materijala poseduje i ispoljava izuzetno kvalitetnu provodljivost elektriciteta, zlato se odmah iza srebra i iza bakra nalazi na prestižnom trećem mestu na listi materijala koji se upotrebljavaju za izradu najrazličitijih delova i komponenti električnih uređaja.
Osobina zlata zbog koje se zlato upotrebljava u cilju izrade najrazličitijih delova i komponenti električnih uređaja, osim njegove predhodno pomenute izuzetno kvalitetne sposobnosti da provodi elektricitet, jeste i njegova otpornost, kako na uticaj vazduha ili vode, tako i na uticaj različitih drugih faktora.
Naime, delovi ili komponente, ako i uopšteno predmeti koji su proizvedeni od zlata ili koji u svom sastavu sadrže određen procenat zlata, izuzetno su otporni i kao takvi mogu dugo da traju, zadržavajući pritom svoje prvobitne osobine i ne podležući procesu korozije ili nekom drugom procesu koji podrazumeva njihovu razgradnju i njihovo propadanje.
Kada govorimo o zlatu u čistoj izvornoj formi, to jest o zlatu u formi u kojoj se može pronaći u prirodi, treba napomenuti da ono kao vrsta prirodnog materijala poseduje izuzetnu elastičnost i izuzetnu mekoću.
Zbog toga, zlato u čistoj, izvornoj formi, nije zahvalno za izradu bilo koje vrste predmeta, a pogotovo nije zahvalno za izradu komada nakita.
Recimo, ukoliko bi određeni komad nakita bio izrađen od čistog zlata, vek trajanja takvog komada nakita bi bio ograničen, a neretko i veoma kratak, jer takav komad nakita ne bi bio otporan na uticaje koji bi mogli uzrokovati njegovo pucanje ili lomljenje.
Shodno tome, u različitim oblastima industrije, a prvenstveno u industriji nakita, zlato se upotrebljava tako što se legira sa drugim vrstama metala, to jest tako što se meša i sjedinjava sa drugim vrstama metala.
U zavisnosti od konkretnog cilja, a često i od okolnosti koje na to na izvestan način utiču, prilikom legiranja, zlato se može mešati i sjedinjavati sa različitim vrstama metala, kao što su na primer, bakar, srebro, nikl, paladijum ili brojne druge vrste metala.
Bez obzira sa kojom konkretno vrstom metala se zlato meša i sjedinjava prilikom legiranja, ta vrsta metala ima jedan osnovni zadatak, a to je da finalnom proizvodu koji se dobije kao rezultat izrade obezbedi jaču i veću otpornost, a samim tim i duži vek trajanja.
Onda kada se meša i sjedinjava sa drugim vrstama metala, zlato se u sastav legure koja se na taj način stvara, od situacije do situacije može ubacivati u različitim količinama, odnosno koncentracijama.
To drugim rečima objašnjeno znači da postoje legure koje u svom sastavu sadrže veću količinu, odnosno koncentraciju zlata, a manju količinu, odnosno koncentraciju neke druge vrste metala, ali da isto tako postoje i legure koje u svom sastavu sadrže manju količinu, odnosno koncentraciju zlata, a veću količinu, odnosno koncentraciju neke druge vrste metala.
Pritom, što je u sastavu legure veća količina, odnosno koncentracija zlata, a manja količina, odnosno koncentracija neke druge vrste metala, to se ta legura smatra kvalitetnijom i to je predmet proizveden od te legure vredniji i kao takav može postiči višu cenu na tržištu.
Činjenicu koja se odnosi na količinu, odnosno koncentraciju zlata u sastavu određene legure, to jest u sastavu koji je izrađen od te legure, moguće je ustanoviti na osnovu oznake koja je uočljiva na površini tog predmeta.
Kao što smo prethodno i naveli i objasnili, prilikom legiranja, zlato se može mešati i sjedinjavati sa različitim vrstama metala, ali ono što treba naglasiti, jeste da se kao rezultat postupka legiranja zlata sa takozvanim belim metalima (kao što je na primer nikl) dobija legura koja se popularno naziva belo zlato.
Belo zlato, prema fizičkim osobinama, značajno se razlikuje od žutog ili od takozvanog crvenog zlata, a u nastavku teksta, otkrićemo vam sve važne informacije koje je potrebno da znate u vezi belog zlata.
Belo zlato – sastav
Dakle, kao što smo donekle prethodno već i napomenuli, belo zlato predstavlja leguru koja u svom sastavu sadrži izvesnu količinu, odnosno koncentraciju čistog zlata i izvesnu količinu, odnosno koncentraciju nekog drugog isključivo belog metala, koji kao takav takvoj leguri osim čvrstine i tvrdoće paralelno obezbeđuje i belinu.
Najčešće, prilikom proizvodnje belog zlata, čisto zlato se legira sa niklom ili sa paladijumom.
Pritom, osobine belog zlata koje u svom sastavu sadrži nikl, donekle se razlikuju u odnosu na osobine belog zlata koje u svom sastavu sadrži paladijum.
Konkretno, belo zlato koje u svom sastavu sadrži nikl, značajno je čvršće i otpornije od belog zlata koje u svom sastavu sadrži paladijum.
Shodno tome, belo zlato koje u svom sastavu sadrži nikl, uglavnom se upotrebljava za izradu komada nakita koji su u celini izrađeni od belog zlata, dok se belo zlato koje u svom sastavu sadrži paladijum uglavnom upotrebljava za izradu komada nakita koji su delimično izrađeni od belog zlata, a delimično od poludragog i dragog kamenja ili pak žutog zlata.
Pri određenim okolnostima, u sastav belog zlata se pored nikla ili paladijuma može ubaciti i izvesna, značajno mala količina određenog žutog metala, kao što je na primer bakar ili kao što je recimo cink.
Ukoliko belo zlato u svom sastavu sadrži manju količinu, odnosno koncentraciju zlata, a veću količinu, odnosno koncentraciju nekog drugog metala, ono može izgledati tamnije i u tom slučaju, u cilju boljeg isticanja i definisanja njegove beline i njegovog sjaja, može se pristupiti postupku njegovog oblaganja rodijumom.
Naime, rodijum takođe pripada grupi belih metala i može se koristiti za oblaganje predmeta koji su izrađeni od belog zlata.
Predmeti koji su izrađeni od belog zlata, mogu se oblagati rodijumom onda kada u sebi ne sadrže dovoljnu koncentraciju zlata, ali i onda kada vremenom, usled starenja eventualno izgube svoj prvobitni sjaj.
Ipak, kako rodijum nije neograničeno otporan materijal, on se vremenom skida sa površine predmeta koji je njime obložen i u tom slučaju postupak oblaganja treba ponoviti.
Belo zlato – oznaka
Baš kao što je to slučaj sa oznakom koja se nalazi i koja se može uočiti na svakom predmetu koji je izrađen od žutog zlata, oznaka koja se nalazi i koja se može uočiti na svakom predmetu koji je izrađen od belog zlata, takođe ima za cilj da ukaže na količinu, odnosno na koncentraciju zlata koja je u tom predmetu sadržana.
Dakle i kada govorimo o predmetima izrađenim od žutog zlata i kada govorimo o predmetima izrađenim od belog zlata, oznaka koja se nalazi na njima predstavlja direktni pokazatelj njihove finoće.
Finoća belog zlata, takođe se izražava u karatima, kao što je to slučaj i sa finoćom žutog zlata.
Na primer, ukoliko određeni predmet koji je izrađen od belog zlata na sebi ima oznaku „333“, to znači da je on izrađen od belog zlata od 8 karata, ukoliko predmet koji je izrađen od belog zlata na sebi ima oznaku „375“, to znači da je on izrađen od belog zlata od 10 karata, a ukoliko predmet koji je izrađen od belog zlata na sebi ima oznaku „585“, to znači da je on izrađen od belog zlata od 14 karata.
Predmet koji je izrađen od belog zlata koji na sebi ima oznaku „750“, izrađen je od belog zlata od 18 karata, a predmet koji je izrađen od belog zlata, a koji na sebi ima oznaku „900“ izrađen je od belog zlata od 22 karata.
Belo zlato – burme i nakit
Kada su u pitanju burme od belog zlata i uopšteno komadi nakita od belog zlata, u svrhu njihove izrade, uglavnom se upotrebljava belo zlato finoće 750, odnosno belo zlato od 18 karata, koje kao takvo u svom sastavu sadrži 75 % zlata i 25 % nekog belog metala, najčešće nikla ili paladijuma.
Za izradu burmi, ali i za izradu svih drugih vrsta prstenja, najčešće se upotrebljava belo zlato koje predstavlja leguru zlata i nikla.
Za izradu drugih formi nakita, nešto češće se koristi i belo zlato koje predstavlja leguru zlata i paladijuma.
Razlog zbog kojeg je to tako, ogleda se u činjenici da je belo zlato koje predstavlja leguru zlata i nikla, značajno otpornije na pucanje i na lomljenje nego što je to slučaj sa belim zlatom koje predstavlja leguru zlata i paladijuma.
Naime, s obzirom da se kao što je poznato i logično burma, kao i bilo koja druga vrsta prstena nosi na ruci, ona je kao forma nakita najviše izložena riziku od pucanja i od lomljenja, pa se u cilju sprečavanja mogućnosti da se takav oblik oštećenja dogodi, burme i uopšteno prstenje od belog zlata proizvode od belog zlata koje u svom sastavu sadrži nikl.
Prilikom kupovine burme ili bilo kojeg drugog komada nakita od belog zlata, cena takve burme ili takvog komada nakita se određuje prema gramaži i ne razlikuje se od cene žutog zlata.
Ono što se pritom u praksi dešava, jeste da su burme i uopšteno komadi nakita od belog zlata teži, a samim tim i skuplji od burmi i uopšteno od komada nakita od žutog zlata, jer su po pravilu takozvani beli metali sa kojima se zlato legira prilikom proizvodnje belog zlata teži od metala koji se koriste u procesu proizvodnje žutog zlata.
